2İstanbul Medeniyet Üniversitesi Bioistatistik Ve Tıp Bilişimi Anabilim Dalı
3Patoloji Dernekleri Federasyonu Başkanı
AMAÇ: Türkiye’de kanserden korunma stratejisi; uzun dönemde ‘nüfus-tabanlı kanser kayıtçılığı’ ile bütünleşerek,Globocan verilerine girebilmeyi ve insidansla birlikte mortalite oranlarında da sağlıklı veriler elde etmeyi hedeflemelidir. Bu bakışla,PDF 2014’de ‘kanser kayıtçılığı komisyonu’nu oluşturmuştur ve ülkemizdeki ‘hastane-tabanlı kanser kayıtçılığı’ sisteminin iyileştirilmesi için; konunun tarafları olan Sağlık Bakanlığı,SGK,Tıbbi Bilişim sektörü,Hematolog-onkologlarla verimli bir etkileşimi amaçlamaktadır. Komisyon ulusal kongrelerde düzenlediği oturumlarla; meslektaşlarımız ve sağlık otoriteleri arasında köprü işlevini görmüştür.Ve 2016 yılında kongre katılımcılarına yönelik 10-soruluk anket formu düzenlenmiştir.Anket verileri 402 katılımcısıyla,Patoloji camiamızın ortalama üçte birinin görüşlerini yansıtmaktadır.
GEREÇ ve YÖNTEM
Anket,26.ulusal patoloji kongresi ‘kanser kayıtçılık’ oturumu katılımcılarına dağıtıldı.Ankete 88 katılımcı kongrede,194’ü PDF web sayfasından,102’si Patoloji çalışma gruplarının toplantılarında katıldı.Web’de soruların çoğunu cevaplamayan 18 form,değerlendirme-dışı bırakıldı.Anket sorularının çoğunu cevaplayan 402 katılımcının verileri,sayı ve yüzde frekanslarla hesaplandı.Anket cevaplarının cinsiyet-yaş-kurumlar-akademik ünvanlara göre değişimleri,Pearson ki-kare’yle incelendi.İstatistik anlamlılık p< 0.05 kabul edildi,SPSS (ver.18) kullanıldı.
BULGULAR
“Kanser kontrolünde,%98.8 meslektaşımız kanser kayıtçılığının önemli olduğunu” düşünürken “Kanser kayıtlarının ülkemizdeki kanser insidansını doğru yansıtmadığını” düşünen meslektaşlarımız %78.1’dir. “Kanser kayıtçılığında patoloğun rolü olduğunu düşünen patologlar % 91.5 iken “Kanser kayıt bildirimi sağlık kuruluşlarında patoloğun mu görev tanımı içinde yer almalıdır?” sorusuna verilen en sık yanıt % 45.5 ‘hayır’, %9.5 ‘fikrim yok’tur.“Görev yaptığınız sağlık kuruluşunda ‘kanser kayıt elemanı’ görev tanımına sahip çalışan var mı?”sorusunu %40.9 ‘evet’ olarak yanıtlamıştır. “Kendi sağlık kuruluşlarından bildirilen kanser kayıtlarının istatistiklerine ulaşamadıklarını” belirten patologlar %52.1, ‘fikrinin olmadığını’ belirten patolog oranı %28.7’dir. Ankete katılanların % 92.2’si “görev yaptıkları sağlık kuruluşundan gönderilen kanser kayıtlarının içeriği ve kalitesi için geri bildirim almak” istemektedirler. Patologların %80.6’sı “Patoloji raporlama sistemlerinde ICD-O’nun kullanıldığını belirtirken,Snomed cevabı 50-yaş-üzeri patologlarda daha yüksek gözlenmiştir.
SONUÇ: Toplumumuzdaki kanser yükünün azaltılmasında, ankete katılan patologların tamamına yakını kanser kayıt sisteminin gerekliliğine ve çoğu bu sistemde patoloğun eşgüdüm rolüne inanmaktadır.Eğitimli ‘kanser kayıt elemanı’ yetiştirilmesinin; verilerin kullanıcı dostu, akıllı patoloji enformasyon sistemleri ile patoloji raporlarından alınmasının ve gerektiğinde patologlar tarafından da bilimsel amaçlı değerlendirilmesinin sistemin kalite güvencesi olacağına inanılmaktadır.
Anahtar Kelimeler : Kanser kayıtçılık, Globocan, Kanserden korunma