Özet

AMAÇ: Kolesistektomi materyalleri ile rutinde sık karşılaşılmakla birlikte, büyük kısmı makroskobik olarak belirgin bir bulgu oluşturmayan safra kesesinin bazı epitelyal değişiklik/lezyon ve neoplazilerine yaklaşımda sorunlar yaşanabilmektedir. Bu lezyonlar arasında metaplastik değişiklikler (antral/pilorikmetaplazi,intestinalmetaplazi), benign epitelyal neoplaziler (adenom/kistadenom), biliyer intraepitelyal neoplaziler-BilİN (displazi/karsinoma in situ) ve invaziv karsinomlar bulunmaktadır. Kolesistektomi materyallerinin makroskobik ve mikroskobik incelemesinde farklı yaklaşımlar mevcuttur. Bu çalışmanın amacı belirlenen kriterler ile makroskobik örnekleme ve mikroskobik değerlendirme ile safra kesesi lezyonlarının gerçek sıklığının ortaya konması, tanı birliği ve raporlama standardizasyonunun sağlanmasıdır.

GEREÇ VE YÖNTEM: Hepatopankreatobiliyer çalışma grubu dahilinde çalışmaya 14 kurum katılmıştır. Bu kurumlarda son 1 yıl içinde rutin inceleme yapılan kolesistektomiler çalışmaya dahil edilmiştir. Yeni parça alımı belirlenen endikasyon ve kriterlere göre yapılmıştır. Buna göre kolesistektomi materyallerinde yeni parça alınan olgu sayısı, ilk makroskobik incelemede alınan blok ve parça sayısı, yeni parça alınan olgularda blok ve parça sayısı rapor edilmiştir. Yeni parça alınan olgularda ek incelemenin tanıyı etkileme oranı incelenmiştir.

BULGULAR: 14 kurumdan toplam 5,244 kolesistektomi materyali çalışmaya dahil edilmiştir. Tüm kurumlarda toplam yeni parça alınması uygun görülen olgu sayısı 576’dır (%10,98). Hastaların 189’u erkek, 387’si kadındır. Yaş ortalaması 54.3’tür. İlk makroskobik örneklemede alınan parça sayısı 3.09-5.17 arasında (ortalama 4.34) ve blok sayısı 1-3.12 arasında değişmektedir (ortalama 2.01). Yeni parça alınması uygun görülen olgularda ise ek parça sayısı 2.71-15.09 arasında (ortalama 8.04) ve ek blok sayısı 1-7.57 arasında (ortalama 4) değişmektedir. Yeni parça alınan 576 olgudan 432’sinde tanı değişmezken, 144 olguda tanı değişikliği olmuştur. Yeni parça alınan olguların 10’unda adenokarsinom, 7’sinde yüksek dereceli displazi, 40’ında düşük dereceli displazi, 4’ünde reaktif/rejeneratif atipi, 3’ünde neoplastik polip (biliyer adenom-tübüler, tübülopapiller, villöz), 38’inde intestinal metaplazi ve 57’sinde diğer bulgular (pilorik metaplazi, kolesterolozis) saptanmıştır.

SONUÇ: Bu çalışmada kolesistektomi materyallerinde ilk mikroskobik inceleme sonrası yeni parça alımının tanıya önemli katkısı saptanmıştır. Ayrıca, makroskobik ve mikroskobik inceleme için standart kriterlerin belirlenip kullanılmasının önemi de ortaya konmuştur.