Güncel Patoloji Dergisi 2018, Cilt 2, Ek Sayı
EPS118(104 - Olgular üzerinden paratiroid neoplazilerine genel yaklaşım
Endokrin Patoloji
Selma Şengiz Erhan 1, Çağlar Çakır 1, Tamer Aydın 1, Abdulkadir Sonkaya 1
1 Sbü Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Patoloji Kliniği
  Amaç: Primer hiperparatiroidizmin temel histopatolojik yansımaları paratiroid adenomu, paratiroid hiperplazisi ve paratiroid karsinomunu kapsamaktadır. Bölümümüzde paratiroide ait adenom, adenom/hiperplazi, atipik adenom ve karsinom tanıları almış olguları klinikopatolojik verileriyle birlikte sunmayı amaçladık.

Gereç ve yöntem: Çalışmamıza 2014-2018 yılları arasında paratiroid neoplazi (adenom, karsinom gibi) tanıları almış toplam 134 olgu dahil edilmiştir. Çalışmada olgulara ait yaş, cinsiyet, laboratuvar bulguları (kalsiyum ve parathormon değerleri), lezyonların boyutu ve ağırlıkları, tanısı, lezyonların büyüme paternleri ve baskın hücre tipleri ile Ki67 proliferatif indeksleri değerlendirilmiştir.

Bulgular: Olguların ortalama yaşı 54,8?di (18-82 yaş). Olguların 114?ü kadın ve 20?si erkekti. Kalsiyum değerleri 122 olguda 10,2 mg/dL?in üzerindeydi (N; 8,4-10,2 mg/dL). Parathormon değerleri ise 132 olguda 65 pg/mL?in üzerindeydi (N; 15-65 pg/mL). Boyutları onbeş olguda 1 cm ve altı, 74 olguda 1,1-2 cm arası, 28 olguda 2,1-3 cm arası ve 20 olguda 3 cm ve üzerinde ölçüldü. Olguların 15?inde lezyon ağırlığı 2-4 gr arası ve 15?inde de 4 gr ve üzerinde ölçüldü. Olgulardan 105?i adenom tanısı alırken (ikisi intratiroidal adenom), bir olgu atipik adenom, bir olgu paratiromatozis ve biri kuşkulu olmak üzere iki olgu karsinom tanısı aldı. Olguların 25?inde ise adenom/hiperplazi ayrımı için klinik verilerle değerlendirme önerildi. Büyüme paternleri içinde en sık diffüz patern izlendi (71 olgu). Ayrıca foliküler, diffüz+foliküler, diffüz+mikroglandüler şeklinde de büyüme paternleri mevcuttu. Lezyonlarda en sık esas hücre hakim iken (58 olgu), oksifilik+esas hücre, oksifilik+esas+berrak hücre, esas+berrak hücre birlikteliklerini içeren lezyonlar da gözlendi. Ki67 proliferatif indeksi %1-%11 arasında değişmekteydi.

Sonuç: Primer hiperparatiroidizm toplumun genelinde % 0,1 oranında görülür. Bu olgularda adenom en sık izlenen lezyon olmakla birlikte, histomorfolojik olarak birbiriyle örtüşebilen bu lezyonların ayırıcı tanısı bazen güç olabilir. Son yıllarda patogenez ile ilişkili moleküler gelişmeler hastalığın klinik yönetiminde ve patolojik değerlendirmesinde yardımcı yöntemleri ortaya çıkarmış ise de, paratiroid bezlerinin uygun ve yeterli histopatolojik değerlendirmesi, patologların kliniği ile birlikte paratiroid bezlerinin histolojisiyle ilişkili temel bilgiye sahip olmasını gerektirir.
Anahtar Kelimeler : Paratiroid, adenom, hiperplazi, karsinom