Feyza Demir¹, Remzi Erten¹, Funda Çalışkan Şenköy¹, Zehra Akman İlik¹  

Giriş

Vankomisin; Nocardia Orientalis’in (eskiden Streptomyces orientalis olarak bilinen) belli suşlarından elde edilen amfoterik glikopeptit yapıda bir antimikrobiyal maddedir. Vankomisinin ototoksite, nefrotoksite, nötropeni, flebit, ateş, Red man sendromu, Steven-Johnson sendromu, lökositoklastik vaskülit ve toksik epidermal nekrolizis gibi yan etkileri vardır. Pansitopeni periferik kanda her üç seri kan elemanlarının azlığı ve/veya yokluğudur. Vankomisinle ilişkili nötropeni, agranülositozis ve trombositopeni izole olgularda bildirilmiş olsa da pansitopeni bildirilen vakalar çok azdır. Pansitopeni vankomisin tedavisinin nadir görülen ama ciddi bir komplikasyonudur.

Olgu

Sebebi bilinmeyen ateş ile başvurusu olan ellidokuz yaşındaki erkek hastaya intaniye bölümünde vankomisin başlanmıştır. Üç gün sonra vücut genelinde eritem ve yer yer eksfoliasyonlar, oral mukoza ve genital bölgede erozyone ülserler görülmüştür. Alınan punch biyopsinin histopatolojik incelemesinde “Toksik epidermal nekrolizis” tanısı kondu. Aynı anda hastada pansitopeni gelişmesi üzerine yapılan kemik iliği trephine iğne biyopsisinin histopatolojik incelemesinde; kemik iliğinin belirgin derecede baskılanmış olduğu ileri derecede hiposelüler bir kemik iliği ile karşılaşıldı. Eritroid, granülositer ve megakaryositer seriler oldukça hipoplazik görüldü.

Sonuç

Vankomisin; penisilin ve sefalosporinler gibi daha az toksik olan diğer antimikrobial ilaçların tedavi edemediği, duyarlı gram pozitif organizmaların yaşamı tehdit eden potansiyel enfeksiyonlarında kullanılmaktadır. Vankomisin kullanımına bağlı zaman zaman toksik epidermal nekrolizis görülebilir ancak pansitopeniye oldukça nadir rastlanır. Pansitopeni morbidite ve mortalite açısından önemlidir. Dolayısıyla klinik değerlendirmede sık görülmeyen yan etkilerin de önemli bir şekilde göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Nadir görülen pansitopeni yan etkisinin toksik epidermal nekrolizise eşlik etmesi nedeniyle olgumuzu sunmaya değer bulduk.

Anahtar Kelimeler : Vankomisin, pansitopeni, toksik epidermal nekrolizis