Amaç: Kolorektal karsinomların konvansiyonel tedavilere optimal cevap vermediği bilinmektedir; tirozin kinaz inhibitörleri (anti-EGFR tedaviler) artık konvansiyonel tedavinin bir parçasıdır. BDNF (Tropomyosin Related Kinase B / Brain Derived Neurotrophic Factor) da kolorektal karsinomlarda ekspresyonu bildirilmiş bir tirozin kinaz ligandı olup, yeni bir tedavi hedefi olarak öne çıkmaktadır. Aynı zamanda normal kolon mukozası ve kolorektal karsinom gelişiminde önemli bir faktör olan Wnt yolağı tarafından da kontrol edilen BDNF’in kolorektal karsinomlarda ekspresyon derecesinin değerlendirilmesi hedeflenmiştir.

Yöntem: Toplamda 202 kolorektal karsinom, 14 normal kolon mukozası, 109 tübüler/tübülovillöz adenom, 30 “serrated” lezyon (nonspesifik serrated polip, traditional serrated adenom, sessil serrated adenom) olgusu içeren 8 adet doku mikrodizini, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı’nca 2006-2016 yılları arasında rapor edilmiş olgular arasından seçilerek hazırlanmıştır. Her olgudan 0.1-0.3 cm çaplı 1 veya 2 örnek alınmıştır. Anti-BDNF antikoru (1:300, ab108319, Abcam; Cambridge, MA, USA) ile BDNF ekspresyonu immünohistokimyasal olarak değerlendirilmiş olup sitoplazmik boyanma şiddeti açısından 0-3 arasında skorlanmıştır. Pearson ki-kare testi ile parametrelerin birbiriyle ilişkisi değerlendirilmiştir.

Sonuçlar: BDNF ekspresyonu ve tanı grupları arasında istatistiki olarak anlamlı bir ilişki mevcuttur (Pearson ki-kare, p=0.000). Normal kolon mukozasında (n=14) BDNF ekspresyonu yoktur (n=11) veya zayıftır (n=3). Değerlendirilebilen 194 karsinom olgusunun 52’sinde (%26.8) yaygın, 48’inde (%24.7) orta şiddette, 71’inde (%36.6) zayıf BDNF ekspresyonu saptanmış olup 23 olguda (%11.9) BDNF ekspresyonu mevcut değildir. Karsinom olguları College of American Pathologist (CAP) sınıflaması kullanılarak yüksek grade’li (az diferansiye ve andiferansiye) ve düşük grade’li (orta ve iyi diferansiye) olarak gruplandığında, bunların BDNF ekspresyonları arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır (p=0.316, Pearson ki-kare). Serrated lezyonların tümü değişken kuvvette BDNF eksprese etmektedir, tübüler/tübülovillöz adenomların ise ufak bir kısmı (n=3, %2.8) BDNF negatiftir.

Tartışma: Kolorektal karsinomlarda (diferansiasyon derecelerinden bağımsız olarak) ve bunların prekürsörlerinde belirgin BDNF ekspresyonu olduğu, normal kolon mukozasında ise ekspresyonun çok sınırlı olduğu görülmektedir. Bulgular BDNF yolağını hedefleyen TRKB inhibitörlerinin tedavi hedefi olarak kullanılabileceğini düşündürmektedir.