Giriş ve Amaç: AT-rich interactive domain 1A (ARID1A) kromatin remodelizasyonunda görev alan ve ARID1A proteinini kodlayan bir tumor supresor gen olup, ARID1A ekspresyon kaybının birçok tümör tipinde kötü prognostik faktör olduğu bildirilmektedir. Hipoksi ile indüklenen faktör-1 (Hypoxia Inducible Factor-1/ HIF-1); alfa alt ünitesinin aktivasyonuyla glukoz transportu, glikolitik enzimler ve vasküler endotelyal büyüme faktörü kodlayan genlerin transkripsiyonunu aktive eder. Hipofiz adenomları tanısal olanakların gelişmesine bağlı daha sıklıkla karşılaşılan patolojik materyallerden olup, histopatolojik görünüm ile klinik seyir arasında ilişki yoktur. Makro adenomların çoğu hormon sekrete eder ve neredeyse 1/3’ü prolaktinomadır. Bu çalışmanın amacı; hipofiz adenomlarında ARID-1A ve HİF-1A ekspresyonunun prognostik önemini sınamaktır.
Gereç ve Yöntem: Bu retrospektif tanımlayıcı çalışmada Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Patoloji Laboratuarında 2009-2016 yılları arasında tanı almış ve cerrahi uygulanmış 72 hipofiz adenomuna ait materyallerde İHK’sal olarak ARID-1A ve HIF-1A ekspresyonu değerlendirilmiştir.
Bulgular: Literatürle uyumlu olarak en yüksek hormon sekresyon oranları sırasıyla prolaktin, büyüme hormonu, ACTH, TSH ve LH olarak bulundu. İHK’sal FSH pozitif olgu yoktu. Olguların 18’inde az sayıda hücrede de olsa birden fazla hormon ekspresyonu izlendi. Olguların çoğu (37; %51,4) erkek olup, ortalama yaş 51,3 idi. Ki67 proliferasyon indeksi 1 ile 8 arasında değişmekte olup, ortalama 2,4 idi. ARİD-1A ekspresyon kaybı 20 olguda (%27,8) saptanırken, olguların 45’inde (%62,5) İHK’sal nükleer HİF-1A ekspresyonu dikkati çekti. İHK’sal olarak ARİD-1A ve HİF-1A ekspresyonuyla tümörlerin proliferasyon indeksi arasında ilişki saptanmadı.
Sonuçlar: Hipofiz tümörleri benign lezyonlar olmasına karşın nükslerle daha agresif seyir gösterebilmektedirler. Son yıllarda yapılan çalışmalarda HIF-1A ekspresyonunun tümör hücrelerinin hipoksiye adaptasyon mekanizmalarından biri olduğu ve hipofiz adenomlarında anjiogenik etkisi gösterilmiştir. Çalışmamızda da pek çok neoplazmda bildirildiğinden belirgin yüksek HİF-1A ekspresyonunun saptanması adenom ile HİF-1A arasındaki ilişkiyi vurgulamaktadır.