Güncel Patoloji Dergisi 2017, Cilt 1, Ek Sayı
PS480 - PROSTATTA BİR TUZAK LEZYON: RADYOTERAPİ SONRASI NONNEOPLASTİK PROSTAT GLANDINDA GÖRÜLEN ABERAN GATA3 EKSPRESYONU
Üropatoloji
Neşe Yener1, Tolga Muharrem Okutucu1, Hüseyin Baloğlu1, Cemil Uygur1
1Anadolu Sağlık Merkezi
 

Giriş

Prostat kanserinin tedavisinde radyoterapi (RT) sıklıkla kullanılmaktadır (1). Tedavi sonrası izlemde PSA yüksekliği veya obstrüksiyon nedeniyle çıkartılan prostat dokularında rezidiv tümör, sekonder ürotelyal karsinoma (ÜK) veya RT ilişkili benign değişiklikler görülebilmektedir. Bu antitelerin ayırımı klinik planlama için belirleyicidir. GATA3, ürotelyal diferensiyasyonda yeralan bir transkripsiyon faktörüdür. Normal prostat glandı luminal epitelinde veya prostat adenokarsinomu (PADK) hücrelerinde bulunmadığından, PADK ve ÜK’nin ayrımında PSA ile birlikte uygulanması önerilir (2).

Bu çalışmada PADK nedeniyle RT almış hastanın TUR-p materyalinde görülen atipik epitel hücrelerindeki GATA3 ekspresyonunun ayırıcı tanısı irdelenmiştir.

Olgu

74 yaşında hasta, 5/2015’te PSA yüksekliği (36.4 ng/dl) nedeniyle yapılan prostat kor biyopsisinde PADK tanısı alarak RT verilmiştir. Takiplerinde gelişen obstrüktif semptomlar ve PSA yüksekliği (14.48 ng/dl) nedenleriyle TUR-p yapılmıştır. İşlem sırasında mesanede tümör görülmemiştir. Tamamı incelenen prostat örneklerinde artmış fibröz stroma içerisinde genelde lobüler yapılanması korunmuş çok sıralı epitelle döşeli asiner yapılar izlenmiştir. Dual GATA3/NKX3.1 boyamasında GATA3 ve NKX3.1 ile aynı asiner yapılarda pozitif boyanma mevcuttur. Dual HMWK/p63 ile sayıca artmış bazal hücrelerde pozitif nükleer boyanma saptanmıştır. Dual NKX3.1/AMACR boyasında NKX3.1 pozitif, AMACR negatiftir. Bu bulgularla olgu “RT etkisinde atipik değişiklikler gösteren benign prostat glandları” olarak değerlendirilmiştir.

Sonuç

RT sonrası, prostat dokularında rezidiv PADK veya sekonder ÜK saptanması ek tedavi gerektirmektedir. RT etkisine bağlı benign epitelyal atipi ek tedavi gerektirmemektedir. GATA3 ekspresyonu üzerinde RT etkisi varlığı, reaktif durumlarda olası gen ekspresyonunda artış veya RT’ye bağlı transkripsiyon değişikliklerinin yol açtığı ürotelyal metaplazi gelişimiyle açıklanmaktadır. Rasyonel tedavi planlamasında bu durum mutlaka akılda tutulmalıdır.

Kaynaklar:

1.Venkatesh R, Strope S, Roth B. Prostate Cancer. In The Washington Manual of Oncology. Govindan R, Morgensztern D(eds). Wolters-Kluwer, Philadelphia.pp:209-212.

2.Epstein JI, Egevad L, Humphrey PA, Montironi R; Members of the ISUP in Diagnostic Urologic Pathology Group.Best Practices Recommendations In The Application of Immunohistochemistry In The Prostate: Report From The International Society of Urologic Pathology Consensus Conference. Am J Surg Pathol 2014;38:e6-e19.

Anahtar Kelimeler : prostat adenokarsinomu, ürotelyal karsinoma, GATA3, NKX3.1, postradyoterapi değişiklikleri