GİRİŞ:

Adenomyomatozis, safra kesesinin nadir görülen, kesenin incelmiş kas tabakasından epitelin lokal yada diffüz olarak invaginasyonu sonucu mukozal kalınlık artışı ile karakterize benign hiperplastik bir lezyondur. Adenomyomatozisin; fundal , segmental ve diffüz olmak üzere üç varyantı bulunmaktadır. Adenomyomatozis sıklıkla insidental olarak saptansada, segmental ve diffüz varyantlarının ultrasonogrofik görüntüleri safra kesesi karsinomlarını taklit edebilir.

58 yaşında erkek hasta, iki hafta önce başlayan sağ üst kadranda ağrı, bulantı ve kusma şikâyetleri ile genel cerrahi servisine başvurmuştur. Hastanın fizik muayenesinde, batın serbest olup, sağ üst kadranda hassasiyet (murphy+) saptandı. Ultrasonografik incelemede safra kesinde en büyüğü 1 cm çapında olan taş yapıları ve duvar kalınlığında hafif artış izlendi Bulgular kronik kolesistit ile uyumlu olarak yorumlanarak hastaya laporoskopik kolesistektomi operasyonu uygulandı.

Kolesistektomi materyalinin makroskopik incelemesinde, safra kesesi 9 cm uzunluğunda, 3 cm çapındaydı. Kese açıldığında, lümende en büyüğü 1 cm çapında olan sarı-yeşil renkli taş yapıları mevcuttu. Mukaza sarı-yeşil renkli ve doğal görünümde ve duvar kalınlığı 0,2 cm’ydi. Seri kesitlerde, kese fundus kısmında cm’lik bir alanda duvar kalınlığının hemisferik şekilde artmış olduğu izlendi. Bu alanın kesitlerinde kesit yüzü sarı yeşil renkli multikistik görünümde olan lezyon izlendi.

Mikroskobik incelemede,kronik kolesistit bulgularına ek olarak, yüzeyel epitelinin kas tabakasına invaginasyonu ve etrafı düz kas lifleri ile çevrili, kolumnar epitel ile döşeli, düzensiz şekilli, kistik gland yapıları izlendi. İmmunohistokimyasal incelemede glandları döşeyen epitel hücrelerinde CK-7 ve CK-20 ekspresyonu saptandı. Ki-67 proliferasyon indeksi %2 civarındaydı.

Bu bulgular eşliğinde olguya, fundal tip adenomyomatozis tanısı konulmuştur.

Sonuç

Adenomyomatozis; safra kesesinin etyolojisi bilinmeyen benign hiperplastik hastalığıdır. Sıklıkla kronik inflamasyon ve safra taşları gibi irritatif koşullar ile birlikteliği nedeniyle hiperplazik inflamatuvar bir süreç olduğu öne sürülmüştür. Diğer bir görüşe göre ise pankreatikobiliyer kanal anormalliklerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Her nekadar bir hamartomatöz lezyon veya pseudotümör olarak kabul edilsede, literatürde adenomyomatozis zemininde gelişen karsinoma olguları bildirilmiştir. Bu nedenle adenoma, hipeplastik yada adenomatöz poliplerin ve karsinomların ayırıcı tanısında göz ardı edilmemesi gereken bir lezyondur.