2Azerbaycan Tıp Üniversitesi Tıp Fakültesi
Özet
Giriş
Ki67 incelemelerinde gözlemciler arası değişkenlik yüksek olup, standardizasyona ihtiyaç duyulmaktadır. Bugüne kadar standardizasyon için öne çıkan yöntemlerin çoğu ya pahalı ekipmanlara gerek duyar ya da çok emek gerektirir. Bu nedenle bilgisayarda bu incelemenin yapılması pek yaygınlaşmamıştır. Bu çalışmada iki basit yöntemi kombine ederek bulduğumuz pratik bir usulü test ettik.
Materyal ve metot:
Ki67 ile incelenmiş solid tümörlerin lamlarını patoloji arşivinden çıkardık. Çalışmacılarımız, önce lamlar üzerinde en yüksek Ki67 indeksi bulunan alanı seçtiler. Cep telefonu ile mikroskop okülerinden bu alanın fotoğrafını çektiler. Daha sonra bu fotoğrafları kullanarak immunoratio (http://153.1.200.58:8080/immunoratio/) sitesinde Ki67 indeksini belirlediler. Bu şekilde belirlenen Ki67 indeksi ile normal mikroskobik inceleme sırasında elde edilmiş Ki67 indeksini karşılaştırdılar. Her iki yöntemle elde edilen indekslerin korele olup olmadığını Spearman korelesyon yöntemi ile değerlendirdiler.
Bulgular:
Ki67 indeksi belirlenmiş toplam 64 solid tümöre ait preparat ile çalışma yaptık. Altmış dört olguda en sık primer santral sinir sistemi tümörü vardı(19 adet). Bunu 16 adet uterin mezenkimal tümör ve 12 adet meme karsinomu takip ediyordu. Ki67 indeksinin manuel sayılan grupta ortalaması 14,95 iken immunratio ile belirlenen grupta 15,38 idi. Immunratio ile manuel sayım arasında istatistiksel olarak anlamlı belirgin korelasyon saptadık (Spearman's ρ=0.88, p=0.000).
Tartışma:
Cep telefonları ile mikroskoptan çekilen fotoğrafları Immunoportal sitesi üzerinde değerlendirerek Ki67 indeksinin hesaplanması hem pratik hem de güvenilir bir yöntemdir.